โรคไซนัสอักเสบ (sinusitis) เป็นโรคแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยภูมิแพ้ โดยเฉพาะในโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ,โรคหอบหืด

               "ไซนัส” คือโพรงอากาศที่อยู่รอบๆจมูกของเราทุกคน มีทั้งหมด ๔ คู่ โดยจะอยู่ด้านข้างของจมูก ที่บริเวณโหนกแก้ม, ข้างดั้งจมูก, หัวคิ้ว, และ ด้านหลังของโพรงจมูก

               เมื่อมีการอักเสบเกิดขึ้นในโพรงไซนัส เราจึงเรียกว่า โรคไซนัสอักเสบ

               อาการของโรคไซนัสอักเสบ

               อาการ :ส่วนใหญ่จะคล้ายหวัด คือ มีอาการคัดจมูก, น้ำมูกขุ่นข้น อาจเป็นสีเหลือง-เขียว, มีเสมหะ/น้ำมูกไหลลงคอ, เจ็บคอ, ระคายคอ, เสียงแหบ, ไอเรื้อรัง โดยมักไอเวลากลางคืน ตอนเช้า, ปวดศีรษะ, ปวดบริเวณดั้งจมูก/หัวคิ้ว, ปวดบริเวณฟันบน, หูอื้อ, ปวดหู, ลมหายใจมีกลิ่น, การได้กลิ่นลดลง, อ่อนเพลีย

               ตรวจร่างกาย :อาจพบว่า กดเจ็บที่บริเวณไซนัสที่อักเสบ, เยื่อบุโพรงจมูกบวม, น้ำมูกขุ่นข้นอาจมีสีเหลือง-เขียว, เห็นเสมหะไหลลงคอ, บวมรอบตา

               ทั้งนี้อาการและการตรวจร่างกาย อาจแตกต่างกันในผู้ป่วยแต่ละราย ขึ้นกับความรุนแรงของโรค, ตำแหน่งของไซนัสที่อักเสบ

               การตรวจพิเศษ

               การถ่ายภาพ x-ray อาจมีความจำเป็นในรายที่อาการและผลการตรวจไม่ชัดเจน โดยจะพบว่าเยื่อบุในโพรงไซนัสหนาตัวขึ้น, หรือมีของเหลวอยู่ในโพรงไซนัส

               แต่ในรายที่เป็นไม่มาก, เป็นมาไม่นาน ,หรือเป็นเฉพาะบางไซนัสที่ x-ray เห็นได้ไม่ชัดเจน ผล x-ray ก็อาจเป็นปกติ ทั้งที่ความจริงมีการอักเสบอยู่
               บางรายที่มีความจำเป็นจึงอาจต้องทำ CT scan เพื่อการวินิจฉัยที่แม่นยำยิ่งขึ้น

               การรักษา

               ๑. ยาปฏิชีวนะ (antibiotic) ส่วนใหญ่ต้องรับประทานนาน ๓ - ๖ สัปดาห์ โดยต้องประเมินผลการรักษาระหว่างรับประทานยาว่าได้ผลดีหรือไม่ หากอาการไม่ดีขึ้นใน
๑ สัปดาห์ควรเปลี่ยนยา
               ๒. ยาพ่นจมูกชนิดสเตียรอยด์ อาจจำเป็นต้องใช้ร่วมด้วยในรายที่เป็นโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หรือมีภาวะหลอดลมไวกว่าปกติ
               ๓. การล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ จะช่วยทำให้น้ำมูกเหลว, ลดคราบน้ำมูกแห้งกรังที่อาจอุดตันรูเปิดของไซนัส
               ๔. ยาแก้คัดจมูก จะช่วยลดความบวมของเยื่อบุโพรงจมูก ทำให้ของเหลวในโพรงไซนัสไหลออกได้สะดวกขึ้น
               ๕. การดูแลทั่วไป เช่น พักผ่อนให้เพียงพอ, ดื่มน้ำมากๆ, อาบน้ำอุ่น, งดว่ายน้ำ ดำน้ำ หลีกเลี่ยงมลพิษทางอากาศ เช่น ควันบุหรี่ ควันท่อไอเสียรถยนต์
               และต้องรักษาโรคภูมิแพ้เดิมที่เป็นอยู่ด้วย

               การล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ

               เป็นการล้างเอาคราบน้ำมูกที่อาจอุดตันรูเปิดของไซนัส, ชำระล้างเอาสิ่งสกปรกและเชื้อโรคออกจากจมูก, ทำให้น้ำมูกไม่ข้นเหนียว และเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่จมูก สามารถทำได้เป็นประจำทุกวัน วันละ ๒ เวลา เช้า เย็น

               วิธีที่เหมาะสำหรับเด็ก

               ๑. ใส่น้ำเกลือ ( 0.9% normal saline solution) ประมาณ ๕ ซีซี. ในกระบอกฉีดยา (ที่ไม่มีเข็ม) หรือขวดยาพ่นจมูก
               ๒. ก้มหน้าลงเล็กน้อย หายใจเข้าแล้วกลั้นลมหายใจไว้ อ้าปากเล็กน้อย
               ๓. สอดปลายกระบอกฉีดยา หรือหลอดพ่นยา เข้าในโพรงจมูกข้างใดข้างหนึ่ง
               ๔. ฉีดหรือพ่นน้ำเกลือเข้าในรูจมูกช้าๆ จนหมด (ขณะกลั้นลมหายใจ)
               ๕. หายใจออก พร้อมสั่งน้ำมูก หากมีน้ำมูกหรือน้ำเกลือไหลลงคอ ให้กลั้วคอบ้วนทิ้ง
               ๖. ทำซ้ำ ข้อ ๑ - ๕ กับรูจมูกอีกด้าน

               ข้อบ่งชี้ของการผ่าตัด

               ๑. เมื่อมีความผิดปกติทางกายภาพของจมูก ซึ่งมีผลต่อการระบายของไซนัส
               ๒. มีริดสีดวงจมูกที่รักษาด้วยยาพ่นจมูกและยารับประทานไม่ได้ผล
               ๓. ผู้ป่วยไซนัสอักเสบที่รักษาด้วยยา ๔ - ๖ เดือนไม่ได้ผล